سید عبدالله داعی دزفولی
| آرامگاه داعی دزفولی | |
|---|---|
 تصویری از آرامگاه داعی دزفولی | |
| نام | آرامگاه داعی دزفولی |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | ساختمان آجری با طاق نما و کاشی |
| سال‌های مرمت | ۱۳۱۴ خورشیدی |
| کاربری | آرامگاه |
| دیرینگی | قاجاریه |
| بانی اثر | ساعد السلطنه |
| مالک فعلی اثر | سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۷۰۹۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ خورشیدی |
 آرامگاه داعی دزفولی | |
| سید عبدالله داعی دزفولی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۱۲۴ شمسی دزفول |
| درگذشت | ۱۲۱۹ شمسی دزفول |
| مدفن | کرناسیون |
| پیشه | عالم و ادیب |
سید عبدالله داعی دزفولی فرزند سید محمد باقر داعی دزفولی از نوادگان سید سلطان علی رودبند، عالم و ادیب قرن ۱۲ و ۱۳ است که هدایت در مجمع الفصحا و فرهاد میرزا در جام جم از او یاد کرده‌اند.
او سال ۱۱۲۴ شمسی (معادل ۱۱۵۸ قمری) در دزفول زاده شد و پس از تکمیل مقدمات علوم، مدتی در اصفهان از محضر سید محمد باقر شفتی و مرحوم آقا محمد بید آبادی استفاده برد و پس از رسیدن به درجه عالی به دزفول بازگشت و در شهر مورد توجه عامه مردم و علاقه حکام وقت بوده است. در شمار آثارش برشمرده‌اند: نهایة الطلب در علم طب، مجمع الاخیار و تذکرة الابرار در‌باره مزارهای دزفول که نسب خود تا امام کاظم علیه السلام را در آن آورده است، تاریخ مظهر الدوله، درّ مکنون در مورد سید صدرالدین کاشف، و دیوان شعر. وفات او را در سال ۱۲۱۹ شمسی در دزفول ذکر کرده‌اند.[۱]
حکایات
سید داعی در یکی از سفرهایش به تهران ملاقاتی با محمدعلی میرزا دولت شاه که خود در ادب سرآمد بود داشته به سید می گوید با استقبال غزل خواجه حافظ که می فرماید:
| به عزم تو به سحر رفتم استخاره کنم | بهار تو به شکن می رسد چه چاره کنم |
یک مصراع سروده ام: چه سبحه رهن می ناب شد چه چاره کنم اکنون فی البداهه مصراع دوم آن را بگو، سید فوراً در جوابش گفت: (روم به دانه انگور استخاره کنم) مرحوم دولتشاه برای صله این بدیهه گویی مزرعه دویلان را از مالیات معاف ساخت.
ایشان در دزفول از دست اقوام خود که بعضاً افرادی بی سواد بودند به تنگ آمده، و در بیرون شهر منزلی برای خود تهیه کرده که هنوز آن محل (معروف به محله داعیان) در نزدیکی بقعه او معین و معلوم است و امور معاش خود را از مزرعه دویلان که در جنوب دزفول است و امیر تیمور آن را به سیورغال جدش مقرر داشته می گذرانیده و با محمدعلی میرزا دولتشاه و فرزندش محمد حسین میرزا محشور و هم صحبت بوده و در عرفان خدمت مرحوم سید صدرالدین کاشف بوده است.
مرحوم سید صدرالدین کاشف در وصف طبابتش فرموده:
| از دم عیسی وش او بی گمان | می نمودی زنده جان عظم رمیم |
در علوم منقول نیز فاضل بوده در حقیقت در عصر خود از جهات مختلف صاحب نظر و متبحر بوده است. دختر خود بی بی خانم جان را به مرحوم سید صدر الدین کاشف تزویج نمود.[۲]
آرامگاه
آرامگاه سید عبدالله داعی با شماره ۷۰۹۸ در فهرست آثار تاریخی ثبت رسیده ملی شده در بخش شمالی محله کرناسیون و درمجاورت باغ گودول واقع گردیده است. درب ورودی اصلی بنا از سوی جنوب بوده و آثاری از درب اصلی بنا در بخش شرقی بقعه مشاهده می‌شود. بنای مذکور به دلیل فرم ساختاری مربع شکل در هر چهار سوی دارای آثار زیبای آجر کاری بوده که در هر جهت با اجرای طاق‌نماهای زیبا و به کار بردن کاشی‌های زیبا جلب توجه مي‌كند. این بنا توسط ساعد السلطنه همدانی (سردار اکرم قراگوزلو) حاکم خوزستان در سال ۱۳۱۴ ه.ق تجدید بنا شده است.[۳]
این بقعه یکی از بناهایی است که حال و هوای تاریخی و آجرکاری های زیبای خود را با کمترین دستکاری در طول حیات خود حفظ نموده است و یکی از بناهای اصیل معماری در دوره ی قاجاریه ی دزفول به شمار می رود. با توجه به نزدیکی خانه داعی که یکی دیگر از آثار ثبت ملی است، خانه ی قصری و حمام کرناسیون، می تواند این محله مورد بازدید مناسب گردشگران قرار گیرد.[۴]
پانویس
- ↑ «تخمیس قصیدة فرزدق / سید عبدالله داعی دزفولی». پایگاه خبی نسخ خطی.
- ↑ «خاندان داعی». تراث معنوی دزفول.
- ↑ «آغاز عملیات مرمت بقعه تاریخی سید عبدالله داعی دزفولی». ایسنا.
- ↑ «آرامگاه سید عبدالله داعی دزفول». آذرکیش.