باغ گودول
| باغ گودول | |
|---|---|
 | |
| نام | باغ گودول |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | باغ گازر |
| نوع بنا | مزرعه و سیستم آبیاری قدیمی |
| کاربری | مزرعه و بوستان |
| مالک اثر | شهرداری دزفول |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۹۱۷۵ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دارد |
 باغ گودول | |
باغ گودول /bāġ godul/ یا باغ گازر /bāġ gāzer/ باغ یا مزرعه ای قدیمی جهت کشت صیفی و سبزیجات بوده که با وجود قنات و تونل های متعدد، آب رودخانه دز را با سیستم آبیاری مهندسی شده ای به نام گاو چاه منتقل می نموده که هم اکنون تنها آثاری محدودی و بخش کوچکی از آن بعنوان بوستان بجای مانده است که در شمال بافت قدیمی شهر در محله کرناسیون و جنب خیابان آیت الله قاضی واقع است.
این باغ اکنون دوباره احیا شده در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
سازه های آبی
سازه های آبی موجود در این مزرعه که هنوز هم به حیات خود ادامه میدهد از چند حلقه چاه تشکیل شده است که با نظم هندسی خاصی در کنار هم قرار گرفته اند. با بستن یک دلو به گردن چهارپا (غالبا از گاو استفاده کرده اند) و حرکت دادن گاو در امتداد مسیری معین آب را از چاه بالا می کشیدند . با حرکت گاو به سمت چاه و دقیقا زمانی که پاهای گاو به لبه حوض برخورد میکرد دلو در چاه می افتاد به این لبه از حوضها دس گو (دست گاو) گفته می شد. جهت سهولت حرکت حیوان مسیر برگشت به صورت شیبدار اجرا میشد و غالبا سقفی بر روی این مسیر ساخته میشد تا هم حیوان و هم فردی حیوان را هدایت می کرد از گزند آفتاب در امان بمانند. این حوضچه ها علاوه بر تامین آب مصرفی در مزرعه، آب شرب ساکنان محله را هم تامین می کرد. با آب گیری حوضچه های باغ گودول قنات به مسیر خود ادامه میدهد و به گاوچاه کنار حمام کرناسیون رسیده و آن را پرآب می کند. آب در حوضچه های کنار ورودی حمام انبار شده و سپس آب با لوله های تنبوشه ای به مخازن آب سرد که از بام حمام قابل رویت است منتقل می شود. [۱]
نام
نام گودول از ترکیب دو واژه گو (به معنای گاو) و دول (به معنای دلو) است که بخاطر وجود سامانه آبی بدین نام خوانده شده است.
پانویس
- ↑ گیتی فروز. «بوستان باغ گودول دزفول». سایت دزپارس.