چولیون

چولیون /çuliün/ یا چولیان یکی از محلات بافت قدیمی دزفول است که در مجاورت خیابان سیمتری حد فاصل خیابان آفرینش تا کوچه زرگران واقع شده است. از لحاظ جایگیری در بین محلات چولیون در محدوده حیدرخانه و بین محله های مرشد بکون، یزدیون، پیر نظر، عبوسیون، باغبونون و سیه منصوریون قرار گرفته است.

نامگذاری

«چول» کلمه ای ترکی و به معنی صحرا و بیابان است. «فرهنگ جهانگیری» چول را جای خالی از آدم معرفی کرده است. چون این محله در گذشته های دور منتهی الیه وآخر قسمت شرقی شهر بود اهالی دهات شرقی و جنوبی از آنجا خانه هایی خریده بودند که برای مراوده و فروش فراورده های دامی و نیز خرید مایحتاج خود از شهر پاتوق و محلی برای سکونت موقت خود داشته باشند. نمونه هایی از این منازل خانه های کانظر، کاوسمی و مشهدی جعفر قلی، کاید بنه حسین کلولی بود که طبعا بیشتر ایام این منازل خالی از سکنه و این محله نسبت به سایر محله ها ی مرکزی شهر خیلی خلوت بود و از این جهت چولیون نام گرفت.

در روایتی دیگر دلیل خالی بودن این محله شیوع بیماری همه گیر وبا در این منطقه و کوچ ساکنان آن ذکر شده است.

بناها و آثار تاریخی

مهمترین و مشهورترین بنای این محله حمام چولیون بوده که متاسفانه کاملا تخریب شده و امروزه هیچ اثری از آن باقی نمانده است. در شعری از ملا محمدتقی ناهیدی وضعیت این حمام بصورت طنزآمیزی توصیف شده است. از دیگر بناهای این محله می‌توان به مسجد آقا حبیب اشاره کرد. مساجد پاسداران، نور و محسنی نیز در این محله واقع شده اند.

از خانه های تاریخی که به یادگار مانده از گذشتگان این محله می باشند می توان به خانه های بقایی، حاج احمد عدل، صفوی، عباس خورشیدی، حاج علی شیربتی و استوان اشاره نمود.

اشعار

مرحوم عیدی گربه در شعری می سراید:

رسیدم در شاطر چولیون

ا دربند بوریک بنگشتیون