توله

بوته های توله در صحرا

توله /tüla/ یا پنیرک گیاهی خودرو است که ریشه های آن آبدار، ساقه آن استوانه ای شکل و برگهای آن بزرگ و دارای دمبرگ است. معمولا در ابتدای فصل بهار و زمانی که هنوز خیلی تازه و ترد هستند از صحرا جمع آوری و در دسته یا کته های بزرگ به فروش می رسند. از توله برای پختن غذاهایی مثل حمیس توله استفاده می شود.

خواص توله

خواص دارویی آن ، پنیرک حاوی موسیلاژ (لعاب نباتی) و ویتامین های A-B-C از برگ و گل این گیاه استفاده می شود، ضد سرفه و مرهم سینه است، خاصیت مسهل و نرم کننده دارد ، جوشانده آن برای عفونته ای مثانه و اسهال خونی و سرفه های شدید مفید و مؤثر است. برگ و ریشه پنیرک را اگر به شکل ضماد در آورید و روی دمل بگذارید فوراً سرباز می کند. خوردن دم کرده شاخه و برگ آن با شکر برای رفع خشونت صدا و یرقان و سوزش مجاری ادرار مفید است.

توله در ادبیات

مرحوم ملا محمدتقی ناهیدی سروده است:

گل ختمی پنیرک توله

بق بنگون نوک سیخ چوله

اصطلاحات

به کسی که قوت و توان انجام کارهای ساده را نداشته باشد اصطلاحا می گویند مری او توله خورده یعنی انگار آب توله خورده. دلیلش هم شاید این باشد که آب توله کالری پایینی دارد.