قمش چوقابفون
قمش چوقابفون (qomeş e çugaabafun) یا سربطاق چوقابفون که به آن قنات تاریخی مومنان هم گفته می شود، یکی از قمش های تاریخی دزفول است که در خیابان طالقانی، پشت بقعه سید محمود، جنب مسجد و شیدانه امام رضا (ع) واقع شده است.
| قمش چوقابفون | |
|---|---|
 قمش چوقابفون که به صورت موزه درآمده است | |
| نام | قمش چوقابفون |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | سربطاق چوقابفون |
| نام‌های دیگر | قنات تاریخی مومنان |
| کاربری | قنات |
| کاربری کنونی | موزه |
| دیرینگی | ساسانی |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | بله |
وجه تسمیه
در نزدیکی این قمش مسجدی قرار دارد که متولی آن، فردی به نام صادق‌قلی چوقابافان بوده است. البته طبق روایت دیگری، وجه تسمیه این اثر به‌دلیل وجود کارگاه‌های بافت چوقا است که در اطراف آن وجود داشته‌اند.
ساختار
این قمش یکی از رشته قنات‌های اصلی این منطقه است و بیش از ۵۰ متر از سطح زمین عمق دارد و طول آن به‌همراه سایر قمش‌ها تا رودخانه ۸,۱۰۰ متر است که تاکنون ۳۰۰ متر از آن خاک‌برداری شده است و در معرض بازدید گردشگران قرار دارد. این قنات در گذشته آب مورد نیاز آشامیدنی و ۱,۲۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه را از ۴۰۰ سال پیش تأمین می‌کرده است.
وضعیت کنونی
در طول جنگ تحمیلی، مسجدی که در کنار قمش است مورد اصابت موشک قرار می‌گیرد و عده زیادی به شهادت می‌رسند که در عملیات خاک‌برداری و خارج کردن پیکر شهدا از زیرآوار، خاک‌ها به درون این قمش ریخته می‌شود و بدین ترتیب قمش مومنان پس از آن واقعه برای سال‌ها زیر خاک پنهان می‌شود. یکی از اهالی محله شیدانه به نام آقای سعید قُلیان بود که کمر همت بست و این قنات را به‌همراه تعدادی دیگر که فراموشی سپرده شده بودند، با هزینه شخصی بازسازی کرد و از سال ۱۳۹۶ در معرض بازدید قرار گرفت.[۱]
پانویس
- ↑ «قمش چوقابافان (قنات تاریخی مومنان)». سایت کجارو.