چقر بوزی
چَقر بوزی /çaqor bowzi/ یا چَقل بوزی به معنای بازی با چقر (سنگریزه) یکی از بازیهای محبوب دزفولی بوده که هنوز هم هنگام تفریح در ساحل رودخانه زیبای دز و باغ و دشت های اطراف (بعلت وفور سنگریزه) طرفداران زیادی دارد.
انواع بازی
این بازی با استفاده از تعدادی سنگریزه و به صورت های متنوعی نظیر "لِیس، بُر، دَروازَه، یَه قُل دو قُل، آبشار، عروس و .." انجام می شود. در اینجا دو شکل رایج "چَقُل بوزی" را شرح می دهیم:
یَه قُل دو قُل
در «یَه قُل دو قُل» /ya qol do qol/ شخص تعدادی سنگریزه را به زمین می ریزد و یک سنگریزه را در دست نگه میدارد. آنگاه سنگریزهای که در دست است را به هوا میاندازد و در همان موقع باید یک سنگریزه از زمین بردارد و بعد از آن سنگریزهای که در هوا بود را با همان دست بگیرد. در خلال این عمل میگوید "یَه قُل". همین طور باید تمام سنگریزهها را از روی زمین جمع کند. سپس دوباره سنگها را بر زمین میریزد و به همان ترتیب قبل عمل میکند با این تفاوت که سنگها را جفت جفت باید از روی زمین جمع کند و بگوید "دو قُل". و به همین شکل الی آخر. نکته اینکه هنگام برداشتن سنگ ها دست بازیکن نباید با دیگر سنگ های روی زمین برخورد کند. این بازی یک نفره هم قابل انجام است.
بُر
در «بر» /bor/ شخص تعدای سنگریزه را در کف دو دست نگه میدارد. به یکباره همه آنها را به بالا میاندازد و سعی میکند با پشت دست آنها را بگیرد. سنگهایی را که در پشت دست افتادهاند را دوباره به بالا میاندازد و با کف دست میگیرد. اگر تعداد سنگها زوج بود نصف آنها جوجه یا بچیلَه آن فرد خواهند شد. بقیه سنگهایی که در زمین افتادهاند، همانند بازی "یَه قُل دو قُل" از زمین جمع میشوند با این تفاوت که اگر به صورت زوج جمع شوند نصف آن جوجه محسوب میشود. دوباره همین عمل با سنگهایی که جوجه نشدهاند ادامه مییابد. نهایتا کسی که جوجه بیشتری داشته باشد برندهاست. در هر مرحله که سنگی از هوا به زمین بیفتد نوبت به نفر بعدی خواهد رسید.[۱]
پانویس
- ↑ «بازی های محلی دزفول: چقل». پیج فیسبوکی فرهنگ و واژگان دزفولی.