ملا محمدتقی ناهیدی
ملا محمد تقي ناهیدی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۲۶۰ دزفول |
درگذشت | ۱۳۳۲ |
مدفن | دزفول |
کارهای برجسته | شاعر |
ملا محمد تقي ناهیدی دزفولی متخلص به ناهیدی، ناهید، ناهیدا و یا تقی از شاعران بنام دزفولی بوده است.
زندگینامه
محمد تقي ناهیدی دزفولی فرزند اول ملا حسینقلی ناجی (روضه خوان) فرزند مرحوم ملا سلیمان بود و در سال ۱۲۶۰ هجری شمسی در دزفول متولد شد و در همین شهر نزد اساتید مکتبخانه و مدرسه های سنتی قدیم دزفول به فراگیری دروس متداول آن زمان پرداخت. او با آنکه قرآن مجید و نصاب الصّبیان را می خوانده از مکتب فراری بوده و عمویش او را ناچار به خواندن کتاب هزار و یک شب می کرده است. خواندن و نوشتن را آموخته بود که به شعر سرودن دل بست.
او در سی ام تیرماه سال ۱۳۳۲ شمسی و در سن ۷۲ سالگی از دنيا رفت و در قبرستان نعل شکن در جنوب شرقی دزفول به خاک سپرده شد.[۱]
سبک شاعری
او در طول حياتش با برخورداري از ذوق سرشار و خدادادي هزاران بيت شعر سرود اشعاري كه مؤيد تاريخ اجتماعي ، سياسي ، فرهنگي و مذهبي دزفول به شمار مي آيند. ناهيدي با طبع آزمايي در قالبهاي گوناگون شعري و با تسلط اعجاب انگيز بر زبان و ادبيات فارسي و نيز لهجه ي شيرين و اصيل دزفولي آثاري از خود به جاي گذاشت كه علاوه بر بررسي آثار در موضوعات پيش گفته از منظر زبان شناسي آثار او در خور بررسي و قابل تاملند.[۲] وی در سرودن شعر از اصطلاحات و لغات اصیل و کهن فارسی و دزفولی استفاده می کرده است.
ناهیدی به رسم دیگر شاعران دوره قاجاریه ، گاه در حوزه تکلف و تصنع محافل ادبی زمان خویش وارد شده و در زمینه اشعار تفننی نیز همچون اشعار بی نقطه ، اخوانیات و ... طبع آزمایی کرده است. جثه ای کوچک، اندامی ریز، بیانی تند و صریح، زندگانی سراسر فقر توأم با مشقت و سختی، خالق طنزی گزنده، صراحت لهجه، طرح و بیان مسایل اجتماعی دوران خویش در انواع قالب های شعری، از ویژگی های این شاعر دزفولی است. استادی و زبردستی ناهیدی در انتخاب واژه ها و وزن های مختلف شعری ، درخور توجه است. اگر او نبود ، شاید تاکنون بسیاری از واژه های اصیل دزفولی در غبار زمان محو شده بود .وی از آهنگ و موسیقی شعری و دستگاه های ایرانی بویژه حوزه مرثیه سرایی ، آشنایی کامل داشته و در این رهگذر بهره کافی برده است .[۳]
آثار
از وی مجموعه ای از اشعار با عنوان کلیات که به همت سید محمد علی امام، محمدحسین حکمتفر، سیدحسین حجازی و محمدرضا سنگری جمع آوری شده اند در دسترس است.
نمونه اشعار
دو لُتَّه پِیْ یَکـِدُوْ کُوْرْدِنْ قِصّه | یِکِیْ رٰاسپٰا یِکِیْشُونْ بیـٰدْنِسَّه | |
اُوو ٰانْ کِ نِسَّ بیدَ بَرْ سَرِ پٰاشْ | سَرِ نُونِشْ کُتِیْ دیدُومْ حَریسَه | |
اُوو ٰانْ کِ بیدَ رٰاسْپا یَ خییارِیْ | دَسِشْ دیدُمْ بِنـٰارِسْ وَر کَنیسَه | |
دُ تـٰاشُونْ لُخْتُوْ عُرْیُونْ زُونِ لُتَّه | سَرِ شُونِ دُتـٰا شُونْ بیٰدْ دُکیسَه | |
یِکِیْشُونْ کیسَنِشْ پُرْ نُونِ تِکْ تِکْ | یِکِیْشُونْ گُفْ مُ تٰیسَمْ پُل بییِسَّه | |
یِکِیْشُونْ گُفْ فَلُمْ مُ نوُنِ سُوْزی | یِکِیْشُونْ گُفْ فَلُمْ نُونُو حَلیسَه |
معنی:
١ دو تن که هر دو زبانشان لکنت داشت،با هم سخن می گفتند،یکی ایستاده و دیگری نشسته بود.
٢ آنکه نشسته بود روی پای خود[نان داشت]که روی آن کمی حلیم دیدم.
٣ آنکه ایستاده بود خیاری در دست داشت،و دیدم که بر خر پشتک تکیه داده بود.
٤ هر دو لُخت،با زبان الکن،بر شانه ی هر دو،دو کیسه بود.
٥ یکی از آن دو،کیسه اش پر از تکّه نان بود،یکی از ایشان گفت((من کیسه ام پر شده است.))
٦ یکی از آن ها گفت((من نان با تُربچه می خورم))،یکی از ایشان گفت((من نان و هریسه میخورم.))
پانویس
- ↑ «شرح حال ناهیدی». سایت صبح ملت نیوز.
- ↑ «ملا محمدتقی ناهیدی دزفولی».
- ↑ «محمد تقي ناهیدی دزفولی». دست نوشته ها و نوسروده های فائزه کثیری.