حوش: تفاوت میان نسخه‌ها

از دزفول ویکی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''تو''' (//) واژه ای است به معنای اتاق. در سبک معماری خانه های قدیمی دزفولی که به آن [[دوره ساز]] گفته می شود، اتاق های مختلفی با اسامی مشخصی وجود دارد. مانند:
'''حوش''' (/ḥowş/) واژه ای است به معنای خانه. هم به بنای خانه، هم محیط و هم حیاط خانه حوش گفته می شود.  
* ''تو برابری'' /tü berābari/ که در مقابل در ورودی خانه قرار دارد.
 
* ''تو سر شبسون'' /tü sar şabsün/ که اتاق بالای زیرزمین خانه است.
==ریشه یابی==
* ''تو دم دری'' /tü damdari/ اتاق چسبیده به [[دهلیز]] یا درب ورودی حیاط.
بر خلاف تصور برخی «حوش» به house انگلیسی یا haus آلمانی ارتباطی ندارد و این واژه از عربی وارد دزفولی شده است. در المعجم الوسیط چنین آمده است: «حوش الدار= فناؤها‬و شبه‬ حظیره تحفظ‬ فیه الشیاء‬ و الدواب‬» از ریشه حاش الدواب - جمعها و ساقها - که به معنی حیاط خانه است و از باب اطلاق جزء بر کل معنای کلمات گسترش می یابد و بر کل خانه هم اطلاق می شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=عزیزی پور |نام= محمدرضا |کتاب=  مجموعۀ مقالات سومین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال) - ریشه یابی برخی از واژه های گویش دزفولی (با محوریت واژگان عربی و کردی) | ناشر= دایره المعارف بزرگ اسلامی|سال=۱۳۹۷ |مکان=تهران |شابک=۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۲۰۷ }}</ref>
 
 
 
==کاربرد==
در ترانه معروف [[بیو بریمش]] می خوانیم:
{{شعر}}{{ب|حوشمه رشو کنم| اتاقمه کنم فرش}}
{{ب|ḥowşom-a raşow konom |otāqom-a konom farş}}
{{پایان شعر}}
 
==پانویس==


[[رده: واژگان دزفولی]]
[[رده: واژگان دزفولی]]
[[رده:واژگان عربی در دزفولی]]
[[رده: معماری]]
[[رده: معماری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۴۶

حوش (/ḥowş/) واژه ای است به معنای خانه. هم به بنای خانه، هم محیط و هم حیاط خانه حوش گفته می شود.

ریشه یابی

بر خلاف تصور برخی «حوش» به house انگلیسی یا haus آلمانی ارتباطی ندارد و این واژه از عربی وارد دزفولی شده است. در المعجم الوسیط چنین آمده است: «حوش الدار= فناؤها‬و شبه‬ حظیره تحفظ‬ فیه الشیاء‬ و الدواب‬» از ریشه حاش الدواب - جمعها و ساقها - که به معنی حیاط خانه است و از باب اطلاق جزء بر کل معنای کلمات گسترش می یابد و بر کل خانه هم اطلاق می شود.[۱]


کاربرد

در ترانه معروف بیو بریمش می خوانیم:

حوشمه رشو کنم اتاقمه کنم فرش
ḥowşom-a raşow konom otāqom-a konom farş

پانویس

  1. عزیزی پور، محمدرضا (۱۳۹۷). مجموعۀ مقالات سومین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال) - ریشه یابی برخی از واژه های گویش دزفولی (با محوریت واژگان عربی و کردی). تهران: دایره المعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۲۰۷.